Tiểu sử cuộc đời nhà chính trị - quân sự lỗi lạc Nguyễn Chí Thanh
Đồng chí Nguyễn Chí Thanh sinh
ngày 01 tháng 01 năm 1914 trong một gia đình nông dân nghèo ở thôn Niêm Phò, huyện
Quảng Điền, tỉnh Thừa Thiên. Đồng chí tham gia cách mạng từ năm 1934 và năm
1937 được kết nạp vào Đảng Cộng sản Đông Dương. Đồng chí đã bị đế quốc Pháp ba
lần bắt giam ở các nhà lao Huế, Lao Bảo, Buôn Ma Thuột và đã từng vượt ngục ra tiếp
tục hoạt động.
Từ năm 1937 đến 1938, đồng chí
làm Bí thư Tỉnh ủy Thừa Thiên. Tháng 8 năm 1945, Hội nghị toàn quốc của Đảng ở Tân
Trào đã cử đồng chí Nguyễn Chí Thanh làm Ủy viên Trung ương chính thức và Trung
ương chỉ định đồng chí làm Bí thư Xứ ủy Trung kỳ.
Trong
những năm 1947 – 1948, đồng chí được chỉ định làm Bí thư Phân Khu ủy Bình – Trị
- Thiên. Từ năm 1948 đến 1950, đồng chí là Bí thư Liên Khu ủy Liên khu IV. Năm
1950, đồng chí được Đảng điều động vào quân đội và giao nhiệm vụ làm Chủ nhiệm
Tổng cục Chính trị và Phó Bí thư quân ủy Trung ương.
Tại
Đại hội đại biểu Đảng toàn quốc lần thứ III (1960), đồng chí lại được bầu vào
Ban Chấp hành Trung ương Đảng và được cử vào Bộ Chính trị. Đồng chí giữ cương
vị đó cho đến lúc qua đời (1967).
Đại
tướng Nguyễn Chí Thanh đã được Đảng và Nhà nước ta tặng thưởng các Huân chương
cao quý:
- Huân chương Chiến thắng hạng
Nhất.
- Huân chương Quân công hạng
Nhất.
- Huân chương Hồ Chí Minh.
- Huân chương Sao Vàng.
Trong điếu
văn đọc tại lễ truy điệu Đại tướng Nguyễn Chí Thanh ngày 7 tháng 7 năm 1967,
Ban Chấp hành Trung ương Đảng đã bày tỏ lòng tiếc thương vô hạn của toàn Đảng,
toàn quân, toàn dân ta đối với một đồng chí lãnh đạo trung thành, lỗi lạc; một người
chỉ huy mưu lược, tài trí; một người cộng sản kiên cường.
Nguyễn Chí
Thanh: Một người cộng sản kiên cường, trung với Đảng, trung với nước, hiếu với
dân.
Ba lần bị
thực dân Pháp bắt, bị tra tấn giam cầm nhưng trước sau đồng chí vẫn giữ vững
khí tiết người cộng sản, tổ chức và lãnh đạo cuộc đấu tranh chống chế độ hà
khắc của nhà tù đế quốc và tìm cách vượt ngục tiếp tục hoạt động, khơi dậy
phong trào. Đồng chí Nguyễn Chí Thanh luôn tỏ ra là người cộng sản kiên định,
trung thành, nguy hiểm không sờn lòng, khó khăn không lùi bước. Đồng chí rất giỏi
về tổ chức và vận động quần chúng để tiến hành chiến tranh nhân dân, xây dựng
các lực lượng vũ trang nhân dân, phát triển kinh tế và văn hóa. Đồng chí Nguyễn
Chí Thanh luôn giáo dục cho cán bộ và chiến sĩ ta tư tưởng Hồ Chí Minh: Quân
đội ta là quân đội nhân dân, từ nhân dân mà ra, vì nhân dân mà phục vụ.
Trong kháng
chiến, đồng chí đã phân tích rằng: Đế quốc Mỹ tuy nhiều tiền, lắm súng nhưng
sức mạnh của chúng không phải là vô địch. Nhân dân ta dưới sự lãnh đạo của Đảng
mới tạo ra được sức mạnh vô địch để chiến thắng.
Cuộc đời
hoạt động cách mạng của đồng chí Nguyễn Chí Thanh từ buổi ban đầu đến khi ở
những cương vị lãnh đạo cao nhất của Đảng và quân đội, lúc nào cũng xông xáo,
thâm nhập vào cuộc sống của đồng bào và chiến sĩ, lăn lộn với phong trào, tạo ra
các bước phát triễn mới. Đồng chí Nguyễn Chí Thanh còn là một người tiêu biểu
cho tinh thần kiên quyết tấn công: “Rẽ sóng ra khơi”, “ở đâu nghèo đói gọi,
xung phong; ở đâu tiền tuyến kêu, anh đến”. Bác Hồ đã nhận xét: “Chú Thanh là
người thật thà, gan góc và kiên quyết”.
Nguyễn Chí Thanh: Nhiệm vụ nào cũng hoàn thành, khó khăn nào cũng vượt qua, kẽ
thù nào cũng đánh thắng.
Những
ngày đầu kháng chiến chống Pháp ở Bình- Trị - Thiên, một dãi đất hẹp miền Trung
– nhanh chóng bị kẽ địch mở rộng vùng chiếm đóng. Quân và dân ta thiếu thốn mọi
thứ: thiếu vũ khí, thiếu lương thực, thiếu căn cứ địa an toàn, các lực lượng vũ
trang non trẻ nhiều bề nguy khốn. Đồng chí Nguyễn Chí Thanh đưa ra một nhận
định mới: Mất đất nhưng chưa mất nước; kiên quyết bám dân, xây dựng cơ sở, phát
triển chiến tranh du kích trong vùng địch kiểm soát sẽ xoay chuyển được tình
thế. Bình Trị Thiên trở thành mặt trận sôi động và cực kì anh dũng, góp phần
chặn đứng âm mưu chia cắt chiến lược và mở rộng chiến tranh ra Thanh Nghệ Tĩnh của
thực dân Pháp. Đồng bào, đồng chí ở mặt trận này nói: Anh Thanh là linh hồn của
cuộc chiến đấu của Bình Trị Thiên những năm đầu kháng chiến. Khi được điều vào
quân đội, đồng chí Nguyễn Chí Thanh đã tổ chức thực hiện sự lãnh đạo có hiệu
lực của Đảng đối với quân đội, cùng với Tổng Quân ủy thực hiện đường lối quân
sự của Đảng, tạo ra một bước phát triển mới về sức mạnh chiến đấu của các lực lượng
vũ trang nhân dân, đáp ứng yêu cầu của cuộc kháng chiến, liên tục mở các chiến
dịch lớn, từ chiến dịch Biên giới đến chiến dịch Điện Biên Phủ
Chấp hành chỉ thị của Bộ Chính trị và Chủ tịch Hồ Chí Minh, đồng chí Nguyễn Chí
Thanh đã tập trung vào tăng cường bản chất cách mạng của quân đội nhân dân.
Việc xây dựng chế độ lãnh đạo tập thể của Đảng trong các cấp, từ Tổng Quân ủy
đến chi bộ Đại đội, làm cho công tác tư tưởng vượt lên trên phạm vi của công
tác động viên và tác động tâm lý thông thường của con người theo bản năng, phát
triển thành công tác giáo dục chủ nghĩa Mác - Lênin, đường lối, chính sách của
Đảng, mục tiêu chiến đấu của quân đội. Đồng chí đã làm rỏ các mối quan hệ giữa
quân đội với Đảng, với Nhà nước, với nhân dân, với bầu bạn quốc tế, quan hệ
giữa cán bộ và chiến sĩ, trong đó mối liên hệ giữa quân đội với Đảng là mối
liên hệ bản chất chi phối các mối quan hệ khác. Đồng chí chăm lo giáo dục tư
tưởng chính trị, tư tưởng quân sự của Đảng thể hiện trong chiến lược, chiến
dịch, chiến thuật; trong giải quyết mối quan hệ giữa chính trị và quân sự, giữa
tiền tuyến và hậu phương, giữa con người và vũ khí, giữa lãnh đạo và chỉ huy,
giữa đạo đức và tài năng của cán bộ... tạo ra bước ngoặt về xây dựng chính trị
làm cơ sở nâng cao sức mạnh chiến đấu của quân đội nhân dân.
Đồng
chí Nguyễn Chí Thanh còn trực tiếp chủ trì tổng kết công tác Đảng công tác chính
trị, xác định rỏ vị trí chức năng, nguyên tắc tiến hành công tác chính trị, phê
phán quan điểm hạ thấp và thu hẹp chức năng công tác này. Đồng chí đã góp phần quan
trọng cùng với Tổng Quân ủy xây dựng đội ngũ cán bộ của Đảng trong quân đội
ngày càng trưởng thành, làm nồng cốt trong kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ và
đứng vững trước mọi thử thách chính trị phức tạp.
Năm
1961, được Đảng phân công phụ trách mặt trận Nông nghiệp, đồng chí xắn quần lội
ruộng xem xét việc canh tác, khảo sát các nơi khó khăn, những nơi làm ăn khá,
lắng nghe các nhà khoa học nông nghiệp, xác định phương hướng mở rộng diện tích
sản xuất, phá xiềng ba sào” cùng với thâm canh, phát động phong trào thi đua với
Đại Phong. Đại tướng làm Nông nghiệp” tuy một thời gian ngắn nhưng để lại những
ấn tượng tốt đẹp cho cán bộ và đồng bào trên mặt trận kinh tế hàng đầu này.
Năm 1964,
đồng chí được Đảng điều vào miền Nam cùng Trung ương Cục trực tiếp lãnh đạo
cuộc chiến đấu chống Mỹ xâm lược trên tiền tuyến lớn. Đây là thời điểm bước
ngoặt chiến lược của cuộc chiến tranh do cả ta và địch tạo nên. Ai chủ động
người ấy thắng. Ở vào giai đoạn cuối của cuộc “chiến tranh đặc biệt”, nếu ta
chỉ phát triển chiến tranh du kích dù đến đỉnh cao, nếu chỉ đánh nhỏ, thì không
thể giành thắng lợi hoàn toàn được. Đồng chí Nguyễn Chí Thanh ở thời điểm này
đã coi trọng xây dựng các quả đấm chủ lực và cùng với Bộ Tư lệnh Miền chỉ đạo
mở các chiến dịch Bình Giã, Ba Gia, Đồng Xoài... đánh bại từng chiến đoàn quân
ngụy, cùng với việc phá rã hàng ngàn “ấp chiến lược” thúc đẩy sự phá sản chiến
lược “Chiến tranh đặc biệt” của Mỹ - ngụy.
Năm
1965, một câu hỏi lớn được đặt ra là: Mỹ đã đưa quân viễn chinh vào miền Nam,
vậy chiến tranh đã chuyển sang chiến lược “chiến tranh cục bộ” hay chỉ là
“chiến tranh đặc biệt” tăng cường, hay “đặc cục”? Nếu giải đáp đúng, ta sẽ chủ
động về chiến lược, từ việc tăng quân từ miền Bắc vào miền Nam đến việc bố trí
các quả đấm chủ lực, phân chia các chiến trường, xác định phương châm tác chiến.
Đồng chí Nguyễn Chí Thanh đã phân tích: Mỹ vào miền Nam trong thế thua, thế bị
động về chiến lược, Mỹ có cả một đống vũ khí nhưng lại vấp phải cả một đống mâu
thuẩn, Mỹ tỷ phú về đô la nhưng quân và dân ta lại tỷ phú về chủ nghĩa anh hùng
cách mạng, có đường lối chiến tranh, chiến thuật đúng, bắt Mỹ phải đánh theo
cách đánh của ta, chúng bị tréo giò như ăn cháo bằng dĩa” nên ta nhất định
thắng. Quân và dân ta tiếp tục thực hiện tư tưởng chiến lược tiến công và sáng
tạo nhiều cách đánh mới trên chiến trường. Thực hiện chỉ thị của Bộ Chính trị
và Chủ tịch Hồ Chí Minh, đồng chí Nguyễn Chí Thanh cùng Bộ Tư lệnh Miền chỉ đạo
đánh thắng Mỹ ngay từ trận đầu. Và từ thực tế chiến đấu, sự sáng tạo của các
đơn vị, các địa phương, đồng chí đã tổng kết thành các phương châm chỉ đạo tác
chiến độc đáo như “Năm thắt lưng Mỹ mà đánh”, “tìm Mỹ mà đánh, tìm ngụy mà
diệt”.
Đồng chí Nguyễn Chí Thanh đã phân tích cục diện chung và nhất là sau chiến
thắng lớn của ta đánh bại cuộc hành quân Giôn-Xơn-xiti của Mỹ ở miền Đông Nam
Bộ, góp phần cùng Bộ Chính trị và Quân ủy Trung ương hạ quyết tâm chiến lược
chuẩn bị cho cuộc Tổng tiến công 1968. Trên chiến trường miền Nam, đại tướng
Nguyễn Chí Thanh đã nói rằng: Mỹ đem quân nhảy vào miền Nam, nó nhất định thua,
ta sẽ nhất định thắng và khi ấy trắng ra trắng,đen ra đen, không nhập nhằng gì
nữa. Nay ta với Mỹ đã đối mặt, Mỹ thua là thua Việt cộng đứt đuôi con nòng nọc,
không cãi được vào đâu nhé”. “Trung với Đảng, trung với nước, hiếu với dân, sẳn
sàng chiến đấu hy sinh vì độc lập tự do của Tổ Quốc, vì chủ nghĩa xã hội. Nhiệm
vụ nào cũng hoàn thành, khó khăn nào cũng vượt qua, kẽ thù cũng đánh thắng” là
bản chất và truyền thống tốt đẹp của quân đội ta do Đảng và Bác Hồ dày công
giáo dục, rèn luyện. Đại tướng Nguyễn Chí Thanh là một người không ngừng chăm
lo tăng cường bản chất cách mạng của quân đội nhân dân và chính đồng chí là một
vị tướng tiêu biểu cho bản chất và truyền thống tốt đẹp của quân đội ta.